TAVİ

TAVİ nedir?

TAVİ, kalbin içerisinde yer alan aort kapağın ileri derecede daralması durumunda, kapalı bir yöntemle, biyolojik yeni bir aort kapakla değiştirilmesi yöntemidir.

“TAVİ” ya da “Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu”, aort kapağın daralması (aort stenozu) gibi durumlarda kullanılan bir tıbbi prosedürdür. Daralmış olan aort kapağın yerine biyolojik yeni bir aort kapak yerleştirilir. Bu işlem, geleneksel cerrahi yöntemlere göre daha az invazif bir yaklaşım ile kapalı yöntemle, genellikle kasıktaki atardamar kullanılarak yapılan bir prosedürdür ve genellikle yüksek risk taşıyan, cerrahi açıdan uygun olmayan hastalarda tercih edilir. Son zamanlarda araştırmalar düşük riskli hastalarda da cerrahiye alternatif olarak yapılabileceğini vurgulamaktadır.

TAVI eskiden olduğu gibi göğüs kafesi açılmadan ve kalp durdurulmadan, ciddi derecede daralmış aort kapağın, kateteter yardımıyla ilerletilen biyolojik yeni bir kapakla değiştirilmesi işlemidir.

10 yılı aşkın süredir yapılan bu işlem, zaman içerisinden teknolojik olarak gelişmiş ve artık pek çok hasta uyutulmadan dahi tedavi edilebilmektedir. Yeni teknolojiler ile yapılan işlemlerden 1-2 gün sonra bile artık taburculuk mümkün olabilmektedir.

Bu işlem iki farklı isimle bilinir:

TAVİ: Transkateter aort kapak implantasyonu TAVR: Transkateter aort kapak replasmanı Aslında her ikisi de aynı işlemi anlatmaktadır.

Video 1. Prof Dr Alp Burak Çatakoğlu TAVİ işlemini anlatıyor

TAVİ kapağı biyolojik mi, metal mi?

TAVİ yöntemi ile yerleştirilen aort kapakları biyolojik kapaklardır. Çoğunlukla sığır ve domuz kapakları kullanılır. Üzerleri yıpranmayı önleyici bazı malzemeler ile kaplanır. Metal bir stentin üzerine yerleştirilmiş bu kapaklar hasta ve daralmış olan aort kapağın üzerine balon yardımıyla (balon expandable) veya kendiliğinden genişleyerek (self expandable) konumlandırılır.

TAVİ işlemi nasıl yapılır?

TAVİ, bir damara yerleştirilen stent işlemine benzer bir işlemdir. Bir kateter vasıtası ile tamamen katlanabilir bir kapak, hasta olan kapağın üzerine bir balon şişirilerek, veya kendi kendine genleşerek yerleştirilir ve bu sayede hasta kapağın yerini sağlıklı çalışan bir kapak alır. Yeni kapak genişletildiğinde, eski hasta olan kapağı çevreye doğru iter ve çalışmaya başladığında sağlıklı ve normal kan akımına imkan sağlar.

Video 2. TAVİ kapağının yerleştirilmesi (Animasyon)

TAVI mi, aort kapak ameliyatı mı daha iyi?

Bu işlem FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Bakanlığı) tarafından onaylanmış, şikayeti olan aort kapak darlığı hastalarında, hastanın ameliyat riski düşük veya orta seviyede olması durumunda dahi, ameliyata alternatif olarak yapılabilen bir tedavi yöntemidir. Yeni araştırmalar ameliyat ve TAVİ başarılarının benzer olduğunu göstermektedir. Standart aort kapak ameliyatı ile TAVİ arasında belirgin farklar vardır.

Genellikle standart kapak ameliyatı, göğüs kafesi açılarak yapılır. TAVI ise genellikle kateter vasıtası ile çoğunlukla kasıktan, yapılabilmektedir. Göğüs kemiklerine dokunulmadığı için hastalar çok kısa sürede iyileşmektedir.

Günümüzde pek çok hasta uyutulmadan sadece sedasyon dediğimiz yatıştırıcı ilaçlarla dahi tedavi olabilmektedir.

Şekil 1. Aort darlığının dereceleri

TAVİ kimlere yapılabilir?

TAVİ işleminin yapıldığı hastalar genellikle 70’li, 80’li yaşlarda olan kişilerdir. Dolayısıyla eşlik eden başka tıbbi sorunları vardır ve bu tür minimal invazif ve hızlı iyileşme beklenen bir yöntemden daha çok fayda görürler.

Aort kapak darlığı olan veya başka bir tedavi alternatifi sınırlı olan hastalarda yaşam kalitesini önemli ölçüde arttırmaktadır. İlaç tedavisi ile sağlanamayan, kalbin daha fazla zarar görmesini engellemekte, hayat kalitesini ve yaşam süresini artırmaktadır.

TAVİ kimlere yapılamaz?

TAVİ, anatomik olarak aortu uygun olmayan hastalara yapılamaz. Bu nedenle TAVİ işlemine karar vermeden önce BT (bilgisayarlı tomografi) ile hastaların aortları ve bacak damarları incelenir.

Bacak veya kol damarları tıkalı olan hastalarda klasik yöntemlerle TAVİ yapılamaz. Farklı giriş yolları kullanılarak TAVİ gerçekleştirilebilir.

TAVİ işlemi ne kadar sürer?

TAVİ işlemi genellikle 1 saat sürmektedir. Eğer genel anestezi ile yapılırsa bu süre uzayabilir, ancak günümüzde TAVİ işlemleri çoğunlukla sedasyon ile, hafif uyutularak yapılmaktadır.

TAVİ işleminin riskleri nelerdir?

TAVİ işleminde veya sonrasında görülebilecek komplikasyonlar:

• Kalıcı pil takılması
• Paravalvüler kaçak
• İnme
• Koroner damarın tıkanması
• Kasık giriş yerinde kanama

Günümüzde kullanılan TAVİ kapakları ve taşıyıcı sistemler oldukça gelişmiş olduğu için bu komplikasyonlar önceki kapaklara göre oldukça nadir gözlenmektedir. Özellikle yeni kapaklarda, kapak etrafından kaçak oldukça nadir gözlenmektedir. Kalıcı pil olasılığını azaltmak için kapağın daha uygun bir bölgeye yerleştirilmesi için yeni ve başarılı teknikler geliştirilmiştir.

TAVİ öncesi hangi tetkikler yapılıyor?

TAVİ işleminden önce kan testleri, EKG, ekokardiyografi (EKO) ve mutlaka BT (bilgisayarlı tomografi) yapılması gerekmektedir. Bu tetkik sonuçlarına göre TAVİ’ye uygun olup olmadığınız belirlenecek, en doğru kapak boyutu seçilecektir.

TAVİ işlemi nasıl yapılır?

TAVİ işlemi için aynı gün yatış yapıldıktan sonra hemşireler sizi hazırlayacak ve anjiyo odasına alacaklar. Burada anestezi ekibi sizi sedasyon yöntemi ile uyutacaktır. Çok nadiren genel anestezi de gerekebilir. Ardından girişimi yapacak kardiyolog kasık bölgesinden giriş yapacak ve aynı seansta koroner damarlarınız anjiyo ile incelenecektir. Koroner damarlarınız normal ise TAVİ işlemi ile devam edilecektir.

Sağ veya sol kasıktaki atar damar kullanılarak TAVİ kapağı dar olan aort kapağının üzerine pozisyonlanır ve kontrol görüntüler alındıktan sonra bırakılır. Bazı TAVİ kapakları kendi kendine genişleyerek anında yerleşip fonksiyonuna başlar (self-expandable), bazı kapaklar ise balon şişirilerek yerleştirilir (balon expandable). Her iki yöntem de eşit ölçüde başarılıdır.

İşlem esnasında ince ayarlamalar yapabilmek için geçici pil yerleştirilir ve kalp hızı operatör tarafından ara ara hızlandırılır. İşlem sonrasında bu geçici pil çıkarılır.

İşlem sonunda kasık bölgesindeki giriş yerleri özel bir teknikle dikiş atılarak kapatılır. Ardından hasta işlem odasında uyandırılır.

Bir kaç saat yoğun bakımda takip edildikten sonra odaya transfer edilir. Ertesi gün veya sonraki gün kan testleri, EKG ve ekokardiyografi normalse eve taburcu edilir.

TAVİ sonrası evde nelere dikkat edilmeli?

TAVİ sonrası ilk birkaç gün ağır taşımamak gerekir. Kasık bölgesi su geçirmeyen bir yapışkan ile korunarak banyo yapılabilir. Size verilen kan sulandırıcı ilaçlarınızı eksiksiz ve zamanında almanız çok önemlidir. Genellikle 1 hafta sonra bir kontrol randevusu ayarlamak, hem kasık bölgesinin hem de EKG’nizin kontrol edilmesi iyi olur. Sonraki kontrollerinizi doktorunuzu size anlatacaktır.

En iyi TAVİ kapağı hangisidir?

Türkiye’de kullanılan pek çok TAVİ kapağı Avrupa’da kullanılmaktadır. Kapakları birbiri ile karşılaştıran çalışmalar olmadığı için bu soruya net bir yanıt vermek güçtür. Önemli olan kullanılacak kapağın FDA ve/veya CE onaynın olmasıdır. Kapağın domuz veya sığırdan alınması, balon ile veya kendiliğinden yerleşen tipte olması başarıyı etkilememektedir.

Takılan TAVİ kapağının ömrü ne kadardır?

TAVİ’de yerleştirilen kapaklar biyolojik kapaklardır ve üzerleri özel bir işlemden geçirildiği için dayanıklıdır. Bu kapakların yaklaşık 10 yıl normal fonksiyon ile çalıştığı pek çok seride rapor edilmiştir. TAVİ kapağı zaman içerisinde dejenere olur ve fonksiyonunu kaybederse içine yeni bir TAVİ kapağı yerleştirilebilir.

Aort yetersizliğinde TAVİ yapılabilir mi?

Günümüzde yapılan TAVİ işlemleri kireçli daralmış aort kapaklarına uygulanır. Aort yetersizliği ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Henüz aort yetersizliğinde TAVİ yapılması önerilmemektedir.