Renal Denervasyon

Renal denervasyon nedir?

Renal denervasyon, hipertansiyonun kalıcı tedavisi için kullanılan, kateter ve radyofrekans enerjisi uygulanarak gerçekleştirilen minimal invaziv bir yöntemdir. Kasıktaki damardan girilerek böbrekleri besleyen damarlara ulaşılır ve kateterin ucundan radyofrekans ile damar etrafındaki sinir aktivitesi kısmen bloke edilir. Bu sayede kan basıncında kalıcı düşüş sağlanır. FDA tarafından onaylanmış, 10 yıllık takiplerde etkilli ve güvenli olduğu çalışmalarda gösterilmiştir.

Renal denervasyon kimlere yapılabilir?

• Dirençli hipertansiyon: Kan basıncı, önerilen üç ilaç ve en yüksek tolerans dozlarına rağmen 130/80 mm Hg’nin üzerinde olan hastalar. Bu ilaçlar şunları içerir: anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri (ACE inhibitörleri), anjiyotensin II reseptör blokerleri, kalsiyum kanal blokerleri, tiazid diüretikler ve beta blokerler.
• Kontrol edilemeyen hipertansiyon: Yaşam tarzı değişiklikleri ve antihipertansif ilaçlara rağmen hipertansiyonu kontrol altına alamayan hastalar. Ek ilaçlara karşı intolerans gösteren veya ek ilaç kullanmak istemeyen hastalar, böbrek sinirlerini denervasyon prosedürünü paylaşılmış karar verme süreci sonrası kabul edebilirler.
• Yüksek kardiyovasküler risk: Koroner arter hastalığı, diyabet, önceki geçici iskemik atak/şeker hastalığı veya kronik böbrek hastalığı gibi ek sağlık sorunları bulunan hastalara öncelik verilebilir. Bu hastalar, kan basıncında sağlanacak azaltmanın en büyük faydayı sağlayabileceği hastalardır.
• İlaç uyumsuzluğu: İlaca bağlı yan etki gözlenen, yan etki ihtimali nedeniyle ilaç almak istemeyen hastalarda da renal denervasyon uygun bir yöntemdir.

Renal denervasyon hangi hastalar için uygun değildir?

Renal denervasyon (RDN) bazı hasta gruplarında yeterince incelenmemiştir. Bu nedenle, bu gruplara yönelik sonuçları değerlendirirken dikkatli olunmalıdır:

1. Böbrek yetmezliği olan hastalar:
   • SPYRAL çalışmaları, eGFR’si 45 mL/dk/1.73 m²’nin altında olan hastaları dışlamıştır.
   • RADIANCE çalışmaları, eGFR’si 40 mL/dk/1.73 m²’nin altında olan hastaları dışlamıştır.
   • Bu hastalarla ilgili veriler genellikle gözlemsel çalışmalarla sınırlıdır.
2. Tek böbreği olan hastalar:
   • Tek çalışan böbreği olan hastalarda RDN çalışmaları yapılmamıştır.
3. Böbrek hastalıkları olanlar:
   • Atrofik böbrek, böbrek tümörü, böbrek damarına stenti veya önemli böbrek arter darlığı (aterosklerotik hastalık, kalsifiye lezyonlar veya fibromüsküler displazi nedeniyle) olan hastalar RDN için uygun görülmemiştir.
4. Polikistik böbrek hastalığı olan hastalar:
   • Yetişkin polikistik böbrek hastalığı olan hastalarda RDN’nin güvenliği ve etkinliği üzerine küçük bir araştırma devam etmektedir.
5. İkincil hipertansiyon:
   • RDN’ye aday hastalarda, hipertansiyonun ikincil nedenleri değerlendirilmelidir. İkincil nedenlerin tedavi edilmesi, hipertansiyonun nedenini düzeltebilir.

Bu gruplarda RDN uygulamasının etkinliği ve güvenliği hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır ve bu nedenle, bu hasta gruplarında RDN uygulamadan önce dikkatli değerlendirme yapılmalıdır.

Renal denervasyon işleminin riskleri nelerdir?

Renal denervasyon işlemi ile ilgili yapılan klinik çalışmalar, genellikle prosedürle ilgili komplikasyonların çok nadir olduğunu ve çoğunlukla sadece kasıktaki giriş yeri sorunlarıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu da, femoral arter girişi ve kanama kontrolü için en iyi yöntemlerin uygulanmasının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Şu anda, el bileğinden yapılacak renal denervasyon yöntemleri için yeni teknolojiler geliştirilmektedir.

Renal denervasyon nasıl yapılır?

Renal denervasyon anjiyografi laboratuarında kasıktan girilerek yapılır. Lokal anestezi ile kasık bölgesi uyuşturulur. Sedasyon ve ağrı kesici ile hastanın rahatlaması sağlanır. Anjiyografi işleminde kullanılan kateterlere benzer malzemeler ile böbrek damarlarının anjiyo görüntüleri alınır. Ardından esnek ve spiral yapıdaki bir kateter böbrek damarına ilerletilir. Esnek kateterin ucunda bulunan 4 adet elektrod ile radyofrekans enerjisi eş zamanlı olarak 60 saniye boyunca verilir. Aynı damarda bu işlem boylu boyunca bir kaç kez uygulandıktan sonra diğer böbrek damarına işlem tekrarlanır. Yaklaşık 30 dakika içerisinde işlem tamamlanır. Kasıktaki giriş yerine jelden bir kapatma cihazı veya manüel kompresyon yapılarak kapatılır. Normal odada takip edilen hasta aynı gün veya ertesi günün sabahında taburcu edilir.

Renal denervasyon ile tansiyon ne kadar düşer?

Bu güne kadar yapılan pek çok çalışmada sistolik kan basıncında (büyük tansiyon) 10-20 mmHg düşüş olduğu gözlenmiştir.

Renal denervasyon ile başarı ihtimali ne kadar?

Yapılan çalışmalarda renal denervasyon sonrasında %80 ve üzeri hastada yanıt alındığı gösterilmiştir. %10-20 arasında hastada etkili olmamıştır. Tedavinin etkili olabilmesi için ön değerlendirmenin detaylı yapılması önemlidir.

Renal denervasyon işleminin FDA onayı var mı?

Medtronic Spyral sistemi ve ReCor Paradise sisteminin FDA (Food and Drug Administration, ABD) onayları vardır. ABD ve Avrupa’da kullanılmaktadır.